Nepal

Efenim sabahin 05.30’unda kalktik. 06.00’da Sarangkot’a dogru yola ciktik. 1400m yukari. 06.30 gibi ordaydik. 06.45’te de gunes katildi aramiza. Ustelik yarim ay da hala mekani terketmemisti. Soguktan bittik ama bizi agirlayan kadin o kadar tatliydi ki, hem kendisiyle, hem de yaptigi kahveyle icimizi isitti. Birakin gulmeyi, surekli kahkaha atiyordu tatli niyetine yenilebilecek kadin. Gunese bu kadar yakin olmaktan baya bir enerji almisa benziyordu. Cok sukur ya mukemmeldi. Bunu yasayabildigim icin resmen mutluluktan agladim. O kadar ucuz ki bu tecrubeler, hala anlamiyorum niye yanimda binlerce insan yok? Ardindan otelden verdikleri kahvalti kutusundan bir de peynirli sandvich cikmasin mi… I’m blessed 🙂

Himalayalarin en yuksek noktasi Everesti (8848m) goremedik buradan.

Onun yerine dunyanin en yuksek 7. dagi olan olan Hawlagiri’yi gorduk – 8167m. (basin en yuksek noktasi anlamina geliyormus)

Yanindaki ucu sivri olan ise kutsal dag – Fistel – 6963m

Tum bu fotograflarda gorunen alan, Annapurna daglari diye geciyor. A.k.a. Parbati – Siva’nin baska bir karisi kendisi. Daglarin adi bu Tanrica’dan geliyor. Annapurna 1,2,3,4 seklinde. Bir tanesi de file benziyor.

Rehberimiz cok sık gidermis Oralara. Yol 10-14 gun surermis. Yemekleri nasil tasiyorsunuz dedigimde, tur oldugundan tasiyan adamlari tutarlarmis. Uzuldum adlarina (ama hemen geri susturdum kendimi, en azindan para kazaniyorlar. Burada tanistigimiz dilenciler, cocuk saticilar, hepsi vicdanimi alt ust ediyor :s)

Asiri usumesem meditasyon ya da gunese selam yapasim geldi icimden ama heykelimi toplarlardi ordan donduktan sonra diye vazgectim. Bir suru ghost hikayesi de vardir kesin Himalayalarin, ama malesef bu seferki rehberimiz cok konuskan degil. Agzindan kerpetenle aliyorum bilgileri.

Bu guzellige dogru bakarken ‘keske paragliding yapsaydik burada’ diye sesli dusundum. Hem rehber, hem Jess duydu ve konu hakkinda konusmaya basladik. Hem daglari, hem de golu gordugu icin cok guzel bir manzaraymis, mutlaka degermis diye rehber hemen satmaya basladi. Hakliydi o ayri. Bir de ultra light flight’tan bahsetti. Jess daha once duymus bunu, o da bi yukseldi oley. Dagdan iniste bir adventure sirketine gidip arastirmamizi yaptik. Bir daha bu firsati nerden buluruz diyerekten kabul de ettik. Daha once skydiving, bungee, paragliding tecrubelerim oldugu icin bu sefer ‘ultra light flight’i aliyim dedim ben de. Digerleri kadar adrenalin patlamasi yasamasanda hic fena degil. Heralde helikopter gibi birsey (bi ona binmedim galiba – bigun o da ins.) 2400m’ye ciktik. Ama manzarayi hicbirseye degisemem o ayri. Fotograftan yansiyanlara bakabilirsiniz… yoksa da kendiniz gelin yapin bea 🙂

Pokhara havalaninda, diger ucaklarin arasindan bu isi yapiyor olmak da ayrica bir enteresan tabi. Daglara yaklastikca ruzgar artiyor, turbulans siddetleniyor. Uzakta olmalarina ragmen kocaman gozuken kartallara, daglara bu kadar yakin olmak, o gorkem, o ihtisam… vucudumla birlikte yuregim de ucuyor fiyufiiittttt 🙂

Ve malesef yere iniyoruz. Otelimize donup esyalarimizi alip arabaya biniyoruz. Hedef Kathmandu. Yolumuz 5 saat.

Bence, Pokhara Kathmandu’ya bin basar. Yine sevmedigim bir benzetme yapacagim ama Kathmandu Istanbul ise, Pokhara da Kas. Ying yang gibi. (Bu durumda favori siram soyle: 1. Pokhara 2. Bhaktapur 3. Kathmandu.)

Muzigimden midir, gunun etkisinden midir, erken kalkmaktan midir bilmem Ama Yol’da, donerken, hersey bir ruya gibiydi sanki. Dagin etegindeyken, uzerinde basamaklar.. Bauda’nin steplerini cagristiriyor. Ama daha cok yolum var, biliyorum 🙂

18.00’de Kathmandu’ya vardik. Bu sefer trafik ve kazalar yuzunden yol 1 saat fazla surdu.

Aksam yemegini bir Tibet restoraninda yedik, madem gidemiyoruz, bi kere daha tadina varalim diyerekten.

Yarin Bhutan yolcusuyuz. Cok da heyecanliyiz. Plandigimdan beri asiri merak ediyorum bu kralligi. Her an’a sonsuz sukur yuppieee!

03.02.2010 venividivici

DURBAR SQUARE:

Kathmandu’nun anlamini ogrendik: bu Tapınaktan geliyormus. Kasto, tahta; mandap ise ev demekmis.

Sadece 1 adet Sal agacindan yapilmis koca temple. Dort bir kenarindaki Ganesh Tanrisi, ortada duran Siva’ya bakiyor, Siva ise Kathmandu’ya!

Siva Temple

(Siva, the destroyer) Kadinlar buraya hamile kalmak icin duaya geliyor. Malesef fotograftan anlasilmiyor: Yilanin (ki burda erkek cinsel organini simgeliyor) 5 elementten guc alarak, cembere yani kadın cinsel organina girdigini anlatiyor bu heykel. Yaninda duran, domuz ve inekler ise Siva’nin araclari. Aslani ise, Siva’nin karisi Kali kullaniyor.

———

Karsisindaki Kali temple’da her ekim ayinda 150 adet buffalo kurban edilirmis. (Burada bi tek bufalonun cani can degil anlasilan.)

———————————————

Siva’nin negative tarafinin da heykelini yapmislar. Sadece positive’ligin degil negative’ligin de onunla birlikte oldugunu sembollemek icin.

———————————————————-

          Bir duvar yazilari gorduk. Bunlar 15.yy’dan kalmaymis. Eger hepsini okursan guya ortadan sut akiyormus. Mythbusters buraya teftişe gelmedi herhalde?

—————————————————–

         Kamasutra Temple

Rehberimiz insanlarin seks yapmazsa delirebilecegini ve bu yuzden kamasutra ve tantra gibi bilimlerin ciktigini soyledi. Bisnu Tanrisi ise delirmesinler diye insanlarin dua ettigi bir Tanri’ymis. (Budha Bisnu’nun 9. reankarnasyonuymus)

————————————————

          Hala yasayan Kumari adindaki Tanricayi gorduk. ‘Unmarried human goddess’ anlamina geliyormus Kumari. Kendisi 4 yasinda. Fotografini cekmemiz yasakti ama yasadigi yeri gorebilirsiniz.

Ilk adetini gorunce, Tanricaliktan alinacak ve yerine yenisi gelecek. 32 farkli yerine bakiliyormus Tanri/calar secilmeden once ve bu kucuk kiz testi gecerek o tahta oturmus. Cok mutsuz gorunuyor aslinda. Cunku bulundugu yer, bodrumdan bir kac kat yukarda ve hayatinda birakin disari cikmayi, yere bile inememis. Ama Tanrica!

————————————————-

          ‘Sadu’ diye adlandirilan meshur babalari gorduk. Bu babalar, aile hayatlarindan kendini mahrum etmisler. Genelde temple’larda yasiyor ve butun gun marijuhana iciyorlar. Ama ortalikta gezenlerin cogu sahteymis.

——————————————

          (Her ulke icin 5 hedefimden birini yapma zevki yuppiii) Sanat galerileri cok degerli!. Mandala ve Mantra’larla dolu! Bunlari genelde ya Budha’nin kendisi yapmis zamaninda, ya Dalai Lama, ya da budhist monk’lar yapiyormus.  En cok ‘wheel of life’ etkiledi beni. (buradan onu yaziyla uzun uzun anlatmak cok zor cunku sembollerle gosterilmesi gerekiyor, ama ilginizi cekerse lutfen arastirin, cok etkileyici!.)

—————————————-

Yol’dan getirdiklerimiz..

—————————————————

04.02.2010 venividivici

BAUDA – THE BIGGEST BUDHIST STUPA

Stupa Budhist’lerin, Temple ise Hintlilerin tapinma mekani.

Stupa’larda Temple’lardan farkli olarak, Nirvana ile ilgili bir element olurmus (Nirvanaya ulasmak: reankarnasyonun son boyutu, ‘freedom of not coming back to the world again!) ornek: Budha’nin kulleri.

Inanislarina gore insan olmadan once 84.000 kez gelirmisiz dunyaya hayvan/bitki vs olarak.

‘

bu Bauda adli stupa’nin 5 basamagi var. En asagida gordugun baz, ‘topragi’ simgeliyor. Yukarisindaki kubbe gibi olan beyaz alan ise ‘su’yu. (Beyaz kirec tasinin tozunu, suyla karistirip yapmislar.) 3. element olan ‘ates’ ‘uyanis/farkindalik’ icin gerekli olan 13 basamakla anlatiyor. 4. element olan ‘ruzgar’i ise, sari renk temsil ediyor. Ve 5. olarak da en ustteki alan, ‘gokyuzu’nu simgeliyor.

Yine her yerde bu 5 renkli bayraklardan var – 5 adet budha’yi da temsil ediyor (guney, kuzey, dogu, bati ve center budhalari) Buradaki heykelde 4 tanesi gozukuyor. Her birinin meditasyon icin duruslari farkli. Merkezdeki ise gizli. O da ultimate noktayi gosteriyor!

Stupa’nin uzerindeki gozler ve burun Budha’nin – compassion’i sembolluyor.

Stupa’nin cevresi, icinde mantralar olan silindirlerle (prayer wheels) dolu. Bunlari saat yonunde cevirdikce ruhun temizledigin soyleniyor.

(Wheel of life’i bi kere de bu rehberimizden daha detayli dinledikten sonra etkilenmem doruk noktasina cikti!)

Stupa’nin tepesinde saat yonunde donerken tum insancil hapislerimden kurtulmak icin (kiskancliktan, ofkeden, korkudan vs.) dua ettim, yukseldim. (istek dua varsa alailirim 🙂 vanessataragano@gmail.com)

————————–

4 adet Budha okulu varmis: 3unun rengi kirmizi ki bunlar Shamanism’le birlesmis olanlar. 4.su ise sari rengi kullanan Dalai Lama’nin okulu.

Tibet malesef Cin hukumdarliginda oldugundan, Budhistler orada rahat edemiyor, korkudan yabancilarla ve Cinlilerle konusmuyorlarmis bile. Bu yuzden Nepal’e gelip, kendilerini daha bir evlerinde hissetmelerine imkan veriyorlarmis.

Nigma ve Sakya adli okullari da gezdik burada. Hatta bir tanesinde ayin yapiliyordu. Ikisi de kirmizi takimdaydi. Dalai Lama’nin resmini gorunce sordum, saygidan koyuyorlarmis.

Bir suru monk gorduk. Onlar da bizim Osho’da giydigimiz gibi maroon renkli kiyafetler giyiyorlar. Daha dogrusu elbetteki biz onlar gibi…

Bir de dun kesifteyken her yerde calan, asik oldugum Tibetien chanting cd’si aldim – ‘om mani padme hum’ – yani om! the jewel of lotus – arinmak icin Budha’yi simgeliyor. Eger cd’li bir bilgisayar bulursam, yukleyip paylasmak cok isterim cunku cok huzur veren bir melodi.

——————————————-

POSUPATI – HINDU CRIMINATION

Tum Hintliler oldukten sonra yakiliyor ama outcast’ler yakilmiyormus. Bunu seyretmeye goturdu bizi rehberimiz.

Dumanların arasından, ilk once bir olu bedenin nehire dogru goturuldugunu gorduk. Cenazesine gelen yakinlari, teker teker basindan biraz kutsal su doktuler. Her ne kadar soylenilene gore, ölümü kotu birsey olarak gormeseler de, yakinlari naralar atiyordu – fiziksel boyutta yakinindan koptuklari icin herhalde. Bazen bir gun bekletiyorlarmis, bazen de ayni gun yakiyorlarmis defni. (benim bile gozlerimden yaslar dokuldu naralari duyunca, onlar nasil uzulmesinler?)

ve hemen yanlarinda, konuyla alakasiz, ayni yerde yuzunu yikayan kucucuk bir kiz…

Burada da Sadu denilen baba’lari gorduk (Hani hic iliskiye girmeyen ve butun gun marijuhana icen babalar). Polisler geziyordu ara ara yanlarinda. Hem baskalarina satmamalari icin, hem de baskalariyla icmelerini engellemek icinmis. Fotograf cektigimiz icin bizden para istediler. (e gecimlerini boyle sagliyorlar, ne yapsinlar..)

————————–

Hindu dinine gore Tanri’nin yani God’in acilimi soyleymis:

G – generator/creater – Branma (the god of creator)

O – observer – Bisnu – (the god of protection)

D – destroyer – Siva (the god of destroyer)

————————————————

Bhaktapur’a giderken, Chimi adinda bir koyden gectik. Sebze ve kepek tarlalariyla dolu!. Sari ciceklerden de hardal yapiyorlarmis.

Gectigimiz yol Tibet’e gidiyormus. Sinira gitmek 9 saat, baskent olan Lhasa’ya ise 4 gunde variyormussun.

——————————

BHAKTAPUR

Burasi cok daha sakin bir sehir. Daha karakterli ve daha tenha. Daha cok ilgimi cekti dolayisiyla. Daracik sokaklar, evlerin uzerlerinde boyayla yapilmis, kotu enerjiden korunmak icin cizilen isaretler, kilden yapilmis canaklar, testiler, vazolar, rengarenk kocaman maskeler, yine rengarenk bir kac basli tanrı heykelleri, hersey bir tiyatro sahnesi gibi…

15yy’da baskentmis Bhaktapur. Halk gecimini kilden yaptigi biblo/heykel sanatindan, kuklalardan ve tahta oymaciligindan kazaniyor. Zaten bu wood carvings – Nepal architecture olarak geciyor. Binlerce yil yasayan mese agaclarindan yapilmis bu guzelim temple’lar. Hintlilerin ise temple’lari genelde tastan yapiliyormus.

Oymalarin cogunda cok fazla kolu ve basi olan heykeller var. Bunlar da gucu temsil ediyor.

55 camli saray anlamina gelen ’55 windows palace’ adli temple’i da gorduk.

Tavuzkusu simgesi var her yerde. Sarayda bulunan heykelden almislar, restoranlarina ve caylarina bile bu ismi tasimislar.

1934 yilinda olan deprem ardindan tum bu yerler yikilmis ve bastan insa edilmis.

—————————————

MONKEY TEMPLE

(Geri donusumuz trafik yuzunden 2 saat surdu, ve o kadar toz duman yuttuk ki hic bitmeyen bir bas agrisiyla karsilastik. Bu insanlarin bu kadar tukurmesinin bir sebebi de bu olabilir mi acaba? Yerliler bile maskeyle dolasiyorlar, dusunun.

Yolda bir de asagidaki kamyonu gordum. Megersem boyle bir film varmis.

Vardigimizda hava kararmak uzereydi, o yuzden cok az vakit gecirebildik burda.)

Cok fazla maymun vardi – bu yuzden adina Monkey Temple demisler zaten. 2000 yil once insa edilmis. Aslinda ortadaki buyuk olan temple Budhist’ler icin, yanindaki 2 kucuk olan ise Hindu’lar icin yapilmis.

Tibet takviminde olan 12 hayvanin heykeli de vardi burada.

Aslinda buraya cikmak icin 385 adet merdiveni tirmanmak gerekiyordu. Ama rehberimiz neyseki bizi baska bir yerden cikardi. Sadece girisin fotografini cekemedigimize uzuldum cunku cok gosterisliydi. Nerdeyse asil temple’lardan daha bile enteresandi ki onlarda merdivenleri unutasin diye yapilmis 🙂

Simdiye kadar en memnun kaldigim rehberimiz bugunkuydu. Kendisine de soyledim tabi. Mutlumusun diye sordugumda, her insan gibi daha buyuk arzulari oldugunu, o yuzden cok tatmin olmadigini soyledi. Nepal’de en yakin oldugumuz insanin boyle hissetmesine uzuldum acikcasi ve butun gun sorularimla da irdeledim neden boyle oldugunu. Bu sayede de cok guzel sohbet etmis olduk. Hindu’larin nasil sadece kabulleniste olduklarini ama Budhist’lerin uzerlerine bir de wisdom koyduklarini, bu yuzden ilerlemeye daha imkan tanidiklarindan konustuk.

——————-

İlk gun, onceden tur rehberimizle konusarak karar verdigimiz restorana gitmek uzere, tuktuka da binmis olduk. Burdaki tuktuklar mukemmeller. Hindistandaki kamyon sanati gibi burda da tuktuk sanati var anlasilan. Hepsinin fotografini cekmek istiyorum saheserler. Bir kitap projesi de burdan cikar.

Peki ya Onlarin cektikleri.. Jess sportif olmasina ragmen beni goturmeye calisti ama cok zorlandi. Bizi ceken yasli adam ise, halinden ne hikmetse hic sikayetci degildi.

———————

İlk gece yemekte diger 4 hedefimin hepsini birden gerceklestirmis de oldum oleeey – lokal yemek, lokal icki, geleneksel muzik dinleme, geleneksel dans gosterisi izleme ve mumkunse yapma. Hepsi birbirinden guzeldi. 3. gozumuze gelen boya ise hediye 🙂 Dans hint dansina biraz benziyordu ama erkek kadin temasi daha sık (yani en azindan temas vardi, esler birbirine bakiyor, elele tutusabiliyordu) ama detaysizdi. Lokal yemek cok sukur baharatsiz ve cok guzeldi. Kucuk kucuk bir suru tabak geldi. Lokal icki olarak ilk once refreshment icin rice wine verdiler – tekiladan bile sertti nasil refreshmentsa o! Bir de everest marka biralarini ictik. Bir blogda okudugum jongpa ickisini henuz bulabilmis degilim.

Cok guzel geciyor gunlerimiz, gecelerimiz, tesekkurler…

Renkli ruyalar..